Oudewater maakt deel uit van de Oude Hollandse Waterlinie. Na Rampjaar 1672 kreeg de stad nieuwe vestingwerken. Die werden overbodig toen de waterlinie naar het oosten schoof en tussen Oudewater en Montfoort de schans Linie van de Pleyt ontstond. Na 1821 mocht de gemeente de vesting ontmantelen. Oudewater heeft veel monumenten uit de zeventiende eeuw. De stad kreeg als enige plaats in Europa het privilege voor een eerlijk weegproces bij beschuldigingen van tovenarij. Niemand werd hier tot heks veroordeeld. Bij Museum De Heksenwaag kun je jezelf laten wegen.